Onze gemeente heeft een aantrekkelijk buitengebied door het gevarieerde landschap. Het buitengebied heeft van alles wat. Met name in ’s Gravenmoer en in het gebied ten noorden van 's Gravenmoer is de oorspronkelijke slagenverkaveling nog heel herkenbaar.
Historische situatieÂ
De huidige landschappelijke structuur van het buitengebied is bepaald door de verschillende wijzen van ontginning, afgestemd op de bodemopbouw. Met name in ’s Gravenmoer en in het gebied ten noorden van 's Gravenmoer is de oorspronkelijke slagenverkaveling nog heel herkenbaar. De oorspronkelijke ontginningsbases vormen de huidige bebouwingslinten met een diversiteit aan bebouwing en functies. Het landschap is aantrekkelijk en karakteristiek doordat de wijze van ontginning nog zichtbaar is.
Huidige situatie
Net als in de rest van Nederland is er de afgelopen jaren veel veranderd in het Dongense buitengebied. Het buitengebied is al lang niet meer het exclusieve domein van de landbouw. Het wordt steeds meer een multifunctionele ruimte waar gewerkt, gewoond en gerecreëerd wordt. De maatschappelijke betekenis van het buitengebied is verbreed. Daarnaast zijn er binnen de verschillende gebruiksfuncties in het buitengebied allerlei ontwikkelingen gaande, die ruimtelijke gevolgen hebben. Een duidelijk voorbeeld is de afname van het aantal landbouwbedrijven. Deze afname zal zich verder voortzetten, waardoor nog meer agrarische bedrijfsgebouwen zullen vrijkomen. Als tegenhanger van de afname van het aantal agrarische bedrijven spelen binnen de landbouw ontwikkelingen als schaalvergroting, specialisatie en verbreding een belangrijke rol. Daarnaast krijgen andere functies, zoals maatschappelijke dienstverlening (zorg) steeds vaker een plaats in het buitengebied.
Het buitengebied van onze gemeente heeft een belangrijk agrarisch karakter met een sterk glastuinbouwaccent, voornamelijk ten noordoosten van de kern Dongen. Deze locatie is aangemerkt als glastuinbouwvestigingsgebied, een aanduiding die in het Reconstructieplan De Meierij is vertaald in een "mogelijk doorgroeigebied" en een "landbouwontwikkelingsgebied". Belangrijke actuele problematieken bij de glastuinbouw zijn stikstof en energie.
Het buitengebied wordt verder gebruikt voor extensieve dagrecreatie zoals wandelen en fietsen. Er is echter geen sprake van een grote recreatieve betekenis van het gebied. Wellicht dat de recreatieve potentie beter kan worden benut. De Donge heeft naast een functie voor de afvoer van water ook een ecologische betekenis. Dit wordt versterkt met een natte ecologische verbindingszone welke grotendeels al gerealiseerd is. Deze verbindingszone gaat niet door maar om de bebouwde kom heen lopen.
Toekomstperspectief
- De veranderende betekenis van het buitengebied roept – sterker dan voorheen – vragen op. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om de agrarische ontwikkelingsruimte (hoe kan het proces van verduurzaming en de kringloop sluiten, specialisatie, innovatie en verbreding doorgaan, zonder de waardevolle kenmerken van het landschap aan te tasten), de gebruiksmogelijkheden van vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen, de ontwikkelingsmogelijkheden voor landschap en natuur en ontwikkeling van het recreatieve medegebruik van het buitengebied.
- Het ruimtelijk beleid voor het buitengebied moet inspelen op de veranderende positie en functie van het landelijk gebied. Hoewel de positie van de landbouw verandert, in de zin dat het buitengebied behalve voor de landbouw ook voor andere functies een steeds grotere maatschappelijke betekenis krijgt, blijft de landbouw de belangrijkste grondgebruiker en een belangrijke economische factor. Dat betekent dat het ruimtelijk beleid mogelijkheden biedt voor economische ontwikkeling van de landbouw. Deze ontwikkelingsruimte heeft belangrijke ruimtelijke effecten. Parallel aan de afname van het aantal bedrijven, worden de overblijvende bedrijven steeds groter en vindt een verdergaande specialisatie plaats.