Wat is de agrarische sector?
Agrarische bedrijven houden zich bezig met het verbouwen van groenten en fruit of het houden van dieren (veehouderijen). Veel agrarische bedrijven gebruiken akkers of weilanden voor hun productie: ze zijn grondgebonden. Een grondgebonden veehouderij laat koeien bijvoorbeeld in de wei lopen.

Waar staan we nu?

Het buitengebied van onze gemeente biedt ruimte aan verschillende functies, zoals landbouw, natuur en recreatie. De agrarische sector neemt een prominente plek in het buitengebied in. Een groot deel van het buitengebied bestaat namelijk uit agrarisch grondgebied. De agrarische sector binnen onze gemeente kenmerkt zich voornamelijk door tuinbouwbedrijven en melkveehouderijbedrijven. Een concentratie van glastuinbouwbedrijven bevindt zich ten noordoosten van de kern Dongen. Op grond van de Interim omgevingsverordening van de provincie Noord-Brabant bevindt zich hier een glastuinbouw doorgroeigebied, waardoor hier ontwikkelingsmogelijkheden voor de aanwezige glastuinbouwbedrijven aanwezig zijn.

In de agrarische sector zijn al jaren twee trends gaande: schaalvergroting en intensivering. Kleinere agrarische ondernemingen komen hierdoor voor de keuze te staan om hun traditionele landbouwactiviteiten te verbreden of zelfs te beëindigen. Hierdoor komen boerderijen leeg te staan, dit noemen we ook wel vrijgekomen agrarische bebouwing (VAB). Relatief veel van deze VAB’s bevinden zich in de historische linten. Een voorbeeld hiervan is de Eindsestraat.

Wat komt er op ons af?

Bedrijven in de landbouw en veehouderij moeten groeien of verbreden om succesvol te kunnen zijn. In onze gemeente zien we de agrarische bedrijven steeds groter worden. Andere bedrijven stoppen juist, omdat ze de benodigde ontwikkeling niet kunnen maken. Dit betekent dat we in het buitengebied steeds grotere agrarische bedrijven zien en de kleine bedrijven verdwijnen. Het strenge stikstofbeleid (zie Milieu) en de stijgende energie- en gasprijzen zorgen ervoor dat de ondernemers in de (glas)tuinbouw en agrariërs het ook moeilijk hebben. Dit kan betekenen dat deze (veelal grote) bedrijven noodgedwongen moeten stoppen. Dit zorgt voor lege gebouwen en gronden, waarvoor een andere invulling nodig is (ruimtelijk beleid).

Boerderijen die leegkomen doordat bedrijven stoppen noemen we Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB) . VAB’s kunnen gebruikt worden voor statische opslag (caravans/boten), recreatie en lichte bedrijvigheid. Door VAB's nieuwe invulling te geven, voorkomen we ondermijning, waarbij criminele activiteiten plaatsvinden (denk bijvoorbeeld aan drugs).

Ook in het buitengebied houden we rekening met klimaatverandering. Door de opwarming van ons klimaat valt steeds meer regen in korte tijd. Het water moeten we opvangen en daar is ruimte voor nodig. Deze ruimte bestaat in het buitengebied, bijvoorbeeld op plekken waar agrarische of glastuinbouwgronden zijn vrijgekomen.

Net als in andere sectoren zien we in de agrarische sector een beweging naar meer digitalisering en duurzamere vormen van productie. De agrarische sector kan hierdoor minder arbeidsintensief worden. Verduurzaming in de agrarische sector leidt tot allerlei innovaties. Bovendien wordt de transitie naar kringlooplandbouw verder gestimuleerd, mede door de stikstofproblematiek is dit nodig. Het behouden en versterken van het maatschappelijk draagvlak van de agrarische sector in een landelijke uitdaging die het nodig kan maken dat agrarische bedrijven meer aandacht gaan besteden aan innovaties.

Hoe zien we de toekomst van de agrarische sector?

• We behouden het agrarische karakter van het buitengebied.
• We stimuleren de transitie naar duurzame/circulaire landbouw. Welke maatregelen we hiervoor nemen, moet nog verder worden uitgewerkt (mede in het licht van de landelijke stikstofproblematiek).
• De ondernemers in het buitengebied worden waar mogelijk geholpen om een goede balans te vinden tussen agrarische ontwikkelingen, landbouwfuncties, landschappelijke waarden en ontwikkelingen zoals recreatie.
• In beginsel gaan we terughoudend om met het toestaan van zonnepanelen op onbebouwde gronden. Het afwegingskader uit de REKS is leidend. Het kader over het toestaan van zonnepanelen op onbebouwde gronden moet nog worden gemaakt, maar er zal sprake zijn van terughoudend beleid. Er zijn wel mogelijkheden voor zonnepanelen op daken en zonnepanelen bij multifunctioneel ruimtegebruik (zie ambitie Een duurzame toekomst).
• Er is in het buitengebied ook ruimte voor natuur/natuurinclusieve landbouw.
• We werken aan beleid voor de omgang met voormalige agrarische bedrijfsbebouwing (VAB).
• We bieden ruimte voor ontwikkeling van bestaande glastuinbouwbedrijven in het doorgroeigebied glastuinbouw ten noordoosten van de kern Dongen.