In onze gemeente is veel cultureel erfgoed aanwezig. Denk hierbij onder andere aan het klooster aan de Hoge Ham, de Oude Kerk en de oude boerderijen in het buitengebied. Deze objecten en vele andere objecten vertellen ons iets over de geschiedenis van onze gemeente.
Wat is cultureel erfgoed?
Bij cultureel erfgoed gaat het om sporen, objecten en patronen of structuren die, zichtbaar of niet zichtbaar, deel uitmaken van onze leefomgeving en een beeld geven van een historische situatie of ontwikkeling. Het omvat dus het archeologische en gebouwde erfgoed, maar ook het historisch-geografische erfgoed, oftewel het cultuurlandschap zoals wegen, waterlopen, dijken en verkavelingspatronen. Ook archieven, zoals geschreven bronnen en historische beelden en verhalen, horen bij ons cultureel erfgoed. Ons cultureel erfgoed versterkt de identiteit van onze dorpskernen en onze gemeente als geheel.
Waar staan we nu?
Dongen heeft een rijke historie, die tot op de dag van vandaag door ons erfgoed verteld wordt. Zo zijn er tegenwoordig nog verschillende negentiende-eeuwse monumentale leerlooierijen en schoenfabrieken, die ons herinneren aan het historische karakter van onze gemeente. Verspreid over Dongen zijn verder allerlei andere vormen van cultuurhistorie te vinden: van de Donge en de Vaart tot de IJzertijdboerderij en van de verschillende landschapstypes in onze gemeente tot de herinnering aan de ’s Gravenmoerse haven.
Wat betreft de cultuurhistorische waarde van de historische bebouwingslinten in de gemeente wordt verwezen naar de beschrijving Cultuurhistorie en erfgoed. Behoud en versterking van de ruimtelijke en (cultuur)historische kwaliteiten van deze lintstructuren en het tegengaan van ongewenste ontwikkelingen (functieveranderingen en nieuwe bebouwing) is van belang.
Wat komt er op ons af?
Ons erfgoed staat tegenwoordig onder druk. Zonder voldoende aandacht ervoor, gaat een deel van onze geschiedenis mogelijk verloren. Onze gemeente is de afgelopen decennia namelijk sterk gegroeid en veranderd. De fysieke leefomgeving telt bijvoorbeeld steeds meer woningen en voorzieningen. Die trend zal de komende jaren doorgezet worden.
Tegenwoordig zijn thema’s als innovatie en duurzaamheid ook voor ons cultureel erfgoed van belang. We zorgen voor een goed evenwicht tussen duurzaamheid en de monumentale waarde van erfgoed.
Hoe zien we de toekomst van ons cultureel erfgoed?
- We blijven ons inzetten voor het behoud en de versterking van onze cultuurhistorie. Dat doen we aan de hand van deze drie pijlers:
- duurzame ruimtelijke ontwikkeling;
- kennis en inspiratie;
- bescherming en instandhouding.
- Bij ruimtelijke plannen borgen we de bescherming van ons erfgoed structureel en zo vroeg mogelijk.
- We stellen een toekomstvisie/programma voor cultuurhistorie en erfgoed op en blijven onderzoek doen naar onze eigen geschiedenis.
- We zetten in op de samenwerking met en het begeleiden van monumenteigenaren om maatwerk bij verduurzaming te bieden. Verder verkennen we de mogelijkheden van herbestemming van het Dongens erfgoed indien plaatselijk behoud niet mogelijk is. Zo kan het in de toekomst toch behouden worden en bewaard blijven.
- De bebouwingslinten en ontginningsassen zijn bepalend voor de ruimtelijke structuur van de gemeente en dienen als zodanig behouden te blijven. De aanduiding historisch lint brengt geen extra belemmeringen met zich mee voor huidige bedrijfsvoering of voor noodzakelijke toekomstige ontwikkelingen voor een bedrijf. Bij ontwikkelingen die niet passen binnen het geldende bestemmingsplan kunnen bij de afweging wel belemmeringen zijn als gevolg van het historisch lint. Dergelijke nieuwe ontwikkelingen zullen te allen tijde binnen de kleinschalige context van de linten moeten worden bezien.
